İRAN’DAKİ HALK PROTESTOLARININ ULUSLARARASI İLİŞKİLERİ - HAMIDREZA AZIZI - UZMAN GÖRÜŞÜ

Öte yandan protestoların İran’ın Batı ile ilişkilerini, “Doğu’ya bakma” dış politika stratejisini ve komşuları ve daha geniş anlamda Ortadoğu ile olan münasebetlerini etkilemesi bekleniyor. [...] Buradaki argümanları, nükleer silahları olan otoriter bir devletin bölgesel ve uluslararası barış ve güvenliğe çok daha büyük tehdit oluşturabileceği. [...] Örneğin İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir-Abdullahiyan Avrupa’nın herhangi bir “fevri ve düşüncesizce” hareketine “İran’ın etkili ve mütekabil bir hareketle” karşılık vermesiyle sonuçlanacağı konusunda Avrupa’yı uyardı.10 Öyle görünüyor ki Bakan bu uyarıyla İran’ın nükleer programını daha da geliştirme ihtimaline gönderme yapıyor. [...] İran’daki insan haklarının durumunu ve siyasal ve sosyal özgürlüklerin olmayışını her zaman eleştiren Avrupa’nın aksine kendileri de otoriter devletler olan Rusya ve Çin, İslam Cumhuriyeti için daha rahat ortaklardır. [...] Geçen yıl İran Rusya ile de bilişim güvenliği alanında bir iş birliği anlaşması imzaladı.13 Bu yüzden İran’ın Rusya ve Çin’in uluslararası sistemde yükselen rolünü algılayışı, Batı ile ilişkilerin umut vaat etmeyen durumu ayrıca Tahran, Moskova ve Pekin arasındaki otoriter empatisi protestoların ardından İslam Cumhuriyeti’ni Doğu’ya daha da itecek faktörler arasında yer alıyor.