OLBMUID DEARVVAŠVUOHTA ÁRKTISIS 2021 ČOAHKKÁIGEASSU POLISIDAHKKIIDE ÁRKTIS VÁKŠUN JA ÁRVVOŠTALLANPORÁMMA VÁLDO FUOMÁŠUMIT 1 2 Árbevirolaš/ eanan ja báikkálaš borramuš lea Árktalaš olbmuid borramušat leat ain guovddážis Árktalaš olbmuid kultuvrraide rievdame ja das leat buorit ja bahás ja biepmus-ávdnasiid borramii, ja dát leat ain čuozahusat. [...] PFAS-aide, ja metallaide nugo eallisilba máhttet leat bahás čuozahusat vuoigŋamaččaide ja • Genetihkalaš make-up, eallinvuohki, biebmostatus immunavuogádahkii, ja lasihit vára mánáid ja durddideamit doibmet ovttas ja čuhcet váralaš buoidut, lasiha vára diabetesii 2 maŋŋil eallimis, bohtosiidda nugo borasdávdda, reproduktiiva ja buktit negatiiva váikkuhusaid ohki šaddamii ja bohtosiidda, váikkuhusa. [...] Ovdamearkka dihte leat gávdnan alla mearit eallisilbba • Beaktilis váraid gaskkusteapmi eaktuda luohtehahtti ja POP:ain muhton marina njiččehasain ja muhton gaskavuođaid, mearrediđolaš ja jeavddalaš stuorit boraguliin, muhto eksponerema sáhttá sakka gulahallama ja persovnnalaš ja áiggi guovdilis unnidit jus borra árbevirolaš/ meahcce ja báikkálaš diehtojuohkima. [...] POP:aide máhttui, muitui, vuollegeabbo IQ, ja VÁIBMO- JA VARRASUONA ja metállaide eksponeren ovdal stuoriduvvon várra ávvirváttude ja ČUOZAHUSAT sahkeheami áiggi, ja dan áiggis ávvirváttuide hyperakiiva gillámušas sáhttá čuohcat ohki ovdáneapmái ja (ADHD). [...] meahcce ja báikkálaš borramušaide, ja buidodaga gaskkas, ja POP ja boađus sin genetihkalaš make- eksponeren ovdal riegádeami sáhttá FAKTORAT MAT GÁRŽŽIDIT up:as sáhttá stuoridit vára sii oažžut váikkuhit metabolismadávddaide, DEARVVAŠVUOĐA VÁRAID borasdávdda ja diabetesa sin nugo tiipa 2 diabetes ja dat čuhcet eallináiggis.
- Pages
- 16
- Published in
- Norway
